Jakich elementów należy używać aby zrealizować dobrą instalację elektryczną?
Sposób wykonywania instalacji elektrycznych oraz rodzaj używanych materiałów elektroinstalacyjnych w przeciągu ostatnich kilkunastu lat zmienił się diametralnie. Pojawiło się więcej rodzajów kabli, przewodów, oświetlenia jak i samego osprzętu. Instalacje elektryczne w związku z tym stają się coraz bardziej rozbudowane. Bardziej popularne stają się też instalacje elektryczne inteligentne, dzięki którym możemy „sterować” swoim domem np. za pomocą tabletu. Wszystko to spowodowało, że do potrzeb coraz bardziej rozwijającego się rynku musieli się dopasować się również producenci systemów montażowych.
W moim artykule przybliżę pokrótce jakie systemy montażowe należy stosować do konkretnych rodzajów kabli i przewodów używanych w instalacji elektrycznej domku jednorodzinnego. W drugiej części artykułu skupimy się również na samym montażu przewodów za pomocą dedykowanych do tego zadania uchwytów montażowych.
Uchwyty montażowe płaskie (2,3,4)
Uchwyty montażowe płaskie stosujemy głównie do mocowania przewodów typu YDYp (czyli do podstawowych przewodów używanych w instalacjach elektrycznych podtynkowych). O zastosowaniu praktycznym uchwytów nie ma sensu zbytnio się rozpisywać. Przytrzymują one przewody na ścianach, sufitach podczas tynkowania a na podłogach w trakcie wylewania posadzek.
Główne kryterium podziału uchwytów płaskich dotyczy typu przewodu, który chcemy zainstalować. Za tym parametrem idzie ich rozmiar. Kolejne dotyczy ilości przytrzymywanych przewodów – wyróżniamy uchwyty pojedyncze (2,3) oraz podwójne (4).
Dane techniczne ogólne:
- Minimalna średnica przewodu – 3x1mm2
- Maksymalna średnica przewodu – 5x6mm2
- Stosujemy je do przewodów – YDYp
- Średnica otworu montażowego pod uchwyt – 6/7/8 mm
Uchwyty montażowe okrągłe (1)
Uchwyty montażowe okrągłe analogicznie jak i w przypadku uchwytów płaskich stosujemy do mocowania przewodów podczas prac tynkarskich. Różnica polega tylko na rodzajach przewodów, do których są dedykowane. Przede wszystkim są to przewody do instalacji TV/SAT, do instalacji alarmowych, internetowych oraz do instalacji wykorzystywanych w inteligentnych domach. Kryterium podziału uchwytów okrągłych dotyczy średnic przewodów, które zamierzamy przymocować.
Dane techniczne ogólne:
- Minimalna średnica przewodu – 1x6mm2
- Maksymalna średnica przewodu – 1x20mm2
- Stosujemy je do przewodów – okrągłych, np. YDY, YTDY, UTP
- Średnica otworu montażowego pod uchwyt – 6-9mm
To by było na tyle jeżeli chodzi o tzw. „dane techniczne” dotyczące uchwytów montażowych. Przejdźmy zatem teraz z części merytorycznej do praktycznej.
Przygotowanie otworów montażowych pod uchwyty do przewodów w instalacjach elektrycznych
Przebieg trasy kablowej mamy już wyznaczony przez laser krzyżowy (jak to się robi opisywałem w poprzednich artykułach). Teraz będziemy potrzebować tylko ołówka monterskiego, metrówki oraz młotowiertarki SDS wyposażonej w wiertło do betonu o średnicy 6-7mm. Wyznaczamy miejsca na otwory stawiając pionowe kreski na poziomej linii wyznaczonej przez laser. Odległość pomiędzy kolejnymi otworami pomoże nam wyznaczyć miara zwijana (wg mnie optymalna odległość to 30-40cm). Pamiętajcie również o tym, że tutaj punkty pod uchwyty nie muszą być aż tak idealnie wyznaczone. Pozostało nam już tylko wywiercić otwory (rys. 2). Przy tej czynności należy tylko zwrócić uwagę na odpowiednią głębokość otworu aby uchwyt dał się prawidłowo zamontować, żeby się nie połamał przy wbijaniu.
Następnym krokiem jest już montaż samych przewodów. To tej czynności będziemy potrzebowali młotka no i oczywiście uchwytów. Układamy przewody równo na ścianie, przytrzymujemy aby dobrze przylegały do ścian, po czym wbijamy uchwyty jeden pod drugim we wcześniej wywiercone otwory (rys. 3 i rys. 4).
Młotka również należy używać z wyczuciem, szczególnie w przypadku cieniutkich kabelków od alarmówki, które bardzo łatwo uszkodzić uderzając zbyt intensywnie. Najważniejsza kwestia to to, aby uchwyty po zamocowaniu dobrze dociskały przewody do ścian. Należy też dodać, że uchwyty raz już użyte z uwagi na swoją konstrukcję nie nadają się do ponownego wykorzystania.
Wykonując tę czynność warto jeszcze zwrócić uwagę na jedną bardzo istotną rzecz: pamiętajcie o tym aby rozwijać przewody z „krążków”, tak aby się nie skręcały. Ułatwi to zdecydowanie montaż i pozwoli uniknąć niepotrzebnych nerwów 🙂 Są na to trzy spraktykowane patenty:
- Przewód rozwijamy w taki sposób, że ze środka krążka nabieramy kilka/kilkanaście zwojów (w zależności od długości trasy kablowej) po czym te zwoje rozwijamy oddalając się do miejsca gdzie zaczyna się nasza trasa kablowa – wymaga to trochę doświadczenia 🙂
- Turlamy cały krążek po ziemi, a przewód sam się odwija – trzeba przy tym uważać aby nie rozwalił nam się cały krążek.
- Kupujemy dedykowany do tego zadania specjalny odwijak np. firmy CIMCO – troszkę kosztuje taka zabawka.
Wykonując instalacje elektryczne na poddaszach zdarza się, że musimy poprowadzić okablowanie po konstrukcjach drewnianych tworzących dach budynku. Do tego zadania musimy użyć odpowiednich materiałów zabezpieczających dodatkowo przewody elektryczne oraz odpowiednich systemów montażowych z uwagi na specyfikę użytych materiałów do budowy poddasza. Najlepiej do tego zadania nadają się różnego typu rury karbowane (peszel).
Jako system montażowy do w/w rur możemy zastosować uchwyty zamykane, które w bardzo łatwy sposób możemy zamontować do konstrukcji drewnianych za pomocą wkrętów do drewna oraz wkrętarki akumulatorowej (rys. 4). Następnie wkładamy rurę karbowaną, po czym zamykamy uchwyt (rys. 5).
UWAGA: Wykonując instalacje elektryczne na poddaszach starajcie się unikać montażu puszek elektrycznych jak i wykonywania jakichkolwiek połączeń wewnątrz konstrukcji drewnianych. Jeżeli fizycznie nie możecie uniknąć tego zadania używajcie dedykowanych to tych czynności materiałów o odpowiedniej klasie szczelności IP oraz odpornych na podwyższone temperatury.
Bardzo ważna kwestia o której również należy wspomnieć to opisywanie poszczególnych obwodów tras kablowych (rys. 6). Początek obwodu jest zawsze w rozdzielni głównej – końce są rozrzucone po całym domu. Najlepiej robić to niezmywalnym markerem. Opis powinien jednoznacznie określać czy mamy do czynienia z obwodem gniazdowym czy z obwodem oświetleniowym, miejsce gdzie dany obwód się kończy, np. kuchnia, salon, spiżarnia, itd.
- Przykładowy opis obwodu gniazdowego: „obwód gniazd 1-fazowych łazienka parter”
W przypadku opisu obwodów oświetleniowych należy opisać również przewody pomiędzy kolejnym planowanymi łącznikami schodowymi/krzyżowymi.
- Przykładowy opis obwodu oświetleniowego: „łącznik schodowy kuchnia -> łącznik schodowy salon”
Instalacja alarmowa również wymaga dokładnego opisu, szczególnie miejsce gdzie będzie zainstalowana docelowo centrala alarmowa, gdyż tam będą podłączane wszystkie przewody od czujek, manipulatorów oraz innych elementów systemu alarmowego, a tego troszkę się nazbiera.
Podsumowując powyższy artykuł chciałem przede wszystkim zwrócić Wam uwagę na przegląd najbardziej popularnych systemów montażowych okablowania instalacji elektrycznych wewnątrz budynkowych oraz na wyjątkowo łatwy sposób ich montażu. Trzeba pamiętać, aby dokładnie przytwierdzać kable do ścian – czyli nie oszczędzajmy na uchwytach montażowych.
Kolejny aspekt to dokładne opisanie całej instalacji elektrycznej. Ułatwi nam to zdecydowanie późniejsze etapy tj. montaż biały, podłączanie rozdzielni, instalacji teletechnicznych. Najlepiej jeszcze sporządzić dokumentację zdjęciową z przebiegu wszystkich tras kablowych. Warto również nagrać film obrazujący okablowanie w naszym domu. Może się to Wam wszystko wydawać bezsensowne, ale uwierzcie mi za parę dni po skończeniu instalacji nie będziecie już wszystkiego pamiętać, a jak zostaną położone tynki to już nie będziecie również tego widzieć. A kiedy przyjdzie Wam powiesić szafkę na ścianie lub powiesić karnisz to wtedy będziecie się mocno zastanawiać czy pod warstwą tynku właśnie w tym miejscu biegną jakieś przewody czy nie?
Zatem dobre opisy, dobra dokumentacja fotograficzna/filmowa to podstawa dalszej spokojnej, bezstresowej egzystencji w wymarzonym domku. Pomoże Wam to również uniknąć niepotrzebnych konfrontacji na linii ELEKTRYK – „reszta świata” (tj. hydraulicy, tynkarze, majstrowie od wykończeniówki itp.) w przypadkach niespodziewanej „awarii” instalacji elektrycznej.
