Oznaczenia przewodów i kabli elektrycznych

Przystępując do wykonywania instalacji elektrycznych w domku jednorodzinnym należy się zaopatrzyć w odpowiednie przewody i kable. Tylko jak je dobrać? Mając profesjonalny projekt instalacji elektrycznej będzie nam zdecydowanie łatwiej sprostać temu zadaniu jako początkującym elektrykom, gdyż znajdziemy tam listę kabli z określeniem typu oraz szacowanej długości poszczególnych odcinków oraz oczywiście przeznaczenia danego kabla lub przewodu. Ale tak jak pisałem we wcześniejszych artykułach projekt jest rzeczą niszową, więc często sami musimy zaopatrzyć się w odpowiedni asortyment. W związku z tym w moim artykule postaram się pokazać jakich kabli i przewodów będziemy potrzebować no i oczywiście do jakiego typu instalacji.

KABLE ZEWNĘTRZNE

1. Główny kabel zasilający

Kabel zasilający musimy położyć pomiędzy złączem energetycznym, które zazwyczaj Zakład Energetyczny montuje w linii bramy naszej posesji, a rozdzielnicą główną obiektu. Zanim dojdziemy do określenia parametrów tego kabla warto wspomnieć o samym poprowadzeniu naszego WLZ-a. Bardzo ważną oraz pomocną rzeczą jest – jeszcze na etapie budowy – przygotowanie odpowiednich przepustów kablowych na wszystkie kable wychodzące na zewnątrz domku, m.in. na kabel zasilający. Ja zazwyczaj zostawiam (jeszcze przed wylaniem posadzek) minimum dwie rury karbowane AROT DVR o średnicy 50mm z pilotem (Rys. 1). Dodatkowo warto też wyprowadzić bednarkę (Rys. 2) w celu poprawienia jakości naszego uziemienia budynku – o ile nie mamy wyprowadzonej bednarki podpiętej do uziomu otokowego budynku.

 

Przepust kablowy pozwoli nam na późniejszym etapie wprowadzić dodatkowe kable i przewody np. do zasilania bramy wjazdowej, oświetlenia zewnętrznego, kabla do domofonu, internetu, itp. Należy również przygotować odpowiedni wykop pod kabel zasilający (Rys. 3). Głębokość tego wykopu powinna mieć 70-80cm. Warto również wspomnieć, że jeśli kabel przebiega blisko innych mediów (np. gaz, woda), należy umieścić go w dodatkowej rurze osłonowej. Układając kabel w wykopie pamiętajmy aby zasypując go 25cm nad kablem położyć niebieską folię ostrzegawczą. Tyle o samym kładzeniu kabla, przejdźmy zatem do określenia typu i przekroju.

 

Jak wcześniej pisałem kabel układamy w ziemi, czyli typ naszego kabla to YKY. Jeżeli chodzi o przekrój to tutaj determinuje go przydział mocy, jaki zamówiliśmy w elektrowni. Dla przedziału mocy przyłączeniowej 12-15kW (typowa moc dla domku jednorodzinnego) stosujemy 5x10mm2 (Rys. 4). Powyżej tego przedziału oraz w przypadku znacznych odległości (powyżej 50m) pomiędzy złączem a rozdzielnicą stosujemy 5x16mm2.

Dane techniczne:

• Symbol: YKY5x10, YKY5x16
• Napięcie izolacji: 0,6/1kV
• Ilość żył: 5
• Przekrój żył: 10/16mm2
• Rodzaj materiału żyły: miedz (Cu)
• Temperatura minimalna kabla podczas układania: -5°C
• Temperatury maksymalne podczas zwarć: +160°C
• Promień gięcia: 10 razy średnica kabla
• Tworzywo izolacja: polwinitowa PVC

 

2. Zewnętrzne kable zasilające

Kable zasilające zewnętrzne typu YKY używamy również do zasilania zewnętrznych odbiorników takich jak np. napęd bramy wjazdowej, oświetlenia zewnętrznego ogrodu, podjazdu czy zasilania altany. Jeżeli chodzi o sposób układania to postępujemy analogicznie jak w przypadku głównego kabla zasilającego. Typowy rodzaj/przekrój kabli stosowanych w instalacjach budynkowych jednorodzinnych to YKY 3×1,5mm2 (Rys. 5), YKY 3×2,5mm2.

Dane techniczne:

• Symbol: YKY3x1,5; YKY3x2,5
• Napięcie izolacji: 0,6/1kV
• Ilość żył: 3
• Przekrój żył: 1,5/2,5mm2
• Rodzaj materiału żyły: miedz (Cu)
• Temperatura na powierzchni przewodu max: 70°C
• Temperatury maksymalne podczas zwarć: +160°C
• Tworzywo izolacja: polwinitowa PVC

 

3. Zewnętrzne kable sygnałowe/komunikacyjne

Kable zewnętrzne sygnałowe stosujemy do tworzenia sieci komunikacyjnych bezpośrednio w ziemi pomiędzy urządzeniami zewnętrznym i wewnętrznymi w obrębie naszej posesji takimi jak domofony, wideofony, czujniki ruchu, napędy bram, telefony, alarmy itp. Najbardziej typowym kablem jest XZTKMXpw 5x2x0,5.

Zasada kładzenia kabli komunikacyjnych jest analogiczna do kabli energetycznych.

Dane techniczne:

• Typ izolacja: polietylen
• Powłoka: polietylen piankowany
• Materiał żyły: miedź
• Ilość żył: 10 (5x skrętka parowna)
• Przekrój żyły: 0,5 mm2
• Oznakowanie żył: kolorowe
• Typ żyły: drut
• Kolor powłoki izolacyjnej: Czarny

 

PRZEWODY WYKORZYSTYWANE DO INSTALACJI WEWNĄTRZ BUDYNKOWYCH

1. Przewody płaskie typu YDYp

Przewody płaskie są przeznaczone do wykonywania instalacji wewnątrz budynkowych oraz zewnętrznych (o ile nie są narażone na działanie słońca). Z uwagi na przeznaczenie dzielimy je według dwóch podstawowych kryteriów, tj przekrój kabla oraz ilość żył roboczych w kablu. Tabela nr 1 przedstawia praktyczne zastosowanie przewodów płaskich. Rysunek nr 3 pokazuje przykładowe przewody typu YDYp.

Dane techniczne:

• Żyły: miedziane jednodrutowe klasa 1 okrągłe (RE) wg EN 60228
• Izolacja: polwinit typu TI1
• Powłoka: polwinit typu TM1
• Maksymalna temperatura żyły podczas pracy przewodu: +70° C
• Minimalna temperatura otoczenia dla przewodów ułożonych na stałe: -30° C
• Minimalna temperatura otoczenia przy układaniu przewodów: -5° C
• Maksymalna temperatura żyły podczas zwarcia: +160° C
•  Minimalny promień gięcia: 6 x D, D-średnica zewnętrzna przewodu
• Napięcie probiercze: 2500 V
• Odporność na rozprzestrzenianie płomienia: IEC 60332-1-2

Tab. 1. Praktyczne zastosowanie przewodów płaskich:

L.p.	Typ przewodu	Zastosowanie praktyczne
1.	YdYp 2×1	Zasilanie oświetlenia opraw podświetlających stopnie schodowe Zasilanie pasków LED Zasilanie opraw LED sufitowych, źródła LED Zasilanie ekranów wideofonów Zasilanie termostatów pokojowych urządzeń związanych z C.O. Przewód sygnałowy do przekaźników bistabilnych Przewód sygnałowy do dzwonków, automatów otwierających bramy garażowe Zasilanie centrali domofonowej
2.	YdYp 3×1,5	Zasilanie punktów świetlnych tj. lamp, kinkietów, żyrandoli, itp. Zasilanie centrali alarmowej Zasilanie między rozdzielnicą a puszkami oświetleniowymi Zasilanie wentylatora kominowego
3.	YdYp 4×1,5	Zasilanie punktów świetlnych w przypadku zastosowań łączników świecznikowych (np. gdy mamy w obrębie jednego żyrandola dwa obwody oświetleniowe 🙂 ) Przewód sygnałowy do łączników schodowych Przewód sygnałowy do łączników krzyżowych
4.	YdYp 3×2,5	Zasilanie obwodów gniazdkowych Zasilanie obwodów jednofazowych w obrębie instalacji domowych, np. zasilanie piekarnika, kuchenki indukcyjnej 1-fazowej, itp.
5.	YdYp 5×2,5	Zasilanie kuchenki indukcyjnej 3-fazowej Zasilanie gniazda 3-fazowego (garaż) Zasilanie ogrzewacza przepływowego 3-fazowego

 

Rys.7. Przykładowe przewody płaskie typu YdYp

 

2. Przewody sygnałowe wewnątrz budynkowe

W obrębie przewodów sygnałowych wyróżniamy przewody wykorzystywane do instalacji teletechnicznych tj. domofonowe, antenowe, internetowe oraz przewody wykorzystywane do instalacji alarmowej budynku. Tabela nr 2 przedstawia praktyczne zastosowanie poszczególnych przewodów z tego zakresu. Rys. 8 pokazuje przykładowe kable komunikacyjne.

Tab. 2. Praktyczne zastosowanie przewodów sygnałowych:

L.p.	Typ przewodu	Dane techniczne	Zastosowanie praktyczne
1.	YTDY 6×0,5	Izolacja żył: PVC Powłoka: PVC Rezystancja izolacji: 200 Ohm/km Temperatura pracy: -30 do 70 stopni	Centrala alarmowa oraz urządzenia związane z  instalacją alarmową tj, czujki ruchu, dymu, manipulatory, sygnalizatory Kabel sygnałowy wewnątrz budynkowy do domofony Kabel sygnałowy wewnątrz budynkowy do wideofonu
2.	TLgYp 2×1,5	Budowa żyły: linka Rodzaj żyły: Cu Kolor izolacji: przeźroczysty Właściwości: nie rozprzestrzenia płomienia Klasa giętkości: 6	Przewód do instalacji głośnikowej wewnątrz budynkowej
3.	YWDXpek-75 1,0/4,8	Materiał powłoki zewnętrznej: PVC Materiał żyły wewnętrznej: Cu Średnica żyły wewnętrznej: 1mm Rodzaj żyły wewnętrznej: oplot Izolator: PE Dopuszalna T kabla ułożonego na stałe : -30 do 70 stopni	Kabel antenowy do instalacji TV/SAT
4.	U/UTP 5e	izolacja żył wykonana z polietylenu PE jednolitego, izolacyjnego, barwionego w masie, średnica żył: Ø 0,88 mm, kolory izolacji żył: biało-zielony/zielony, biało-pomarańczowy/pomarańczowy, biało-brązowy/brązowy, biało-niebieski/niebieski, żyły izolowane skręcone w pary, średnica pary Ø 1,8 mm, pary skręcone w ośrodek, średnica ośrodka ~ Ø 4,0 mm, powłoka kabla wykonana z polwinitu PCV w kolorze szarym RAL 7032, średnica zewnętrzna Ø 5,0 mm	Skrętka do instalacji sieciowych wewnątrz budynku

 

 

Podsumowanie

W powyższym artykule chciałem pokazać jak kształtuje się przekrój stosowanych w instalacjach budynkowych typowych przewodów i kabli. Ilość typów na pierwszy rzut oka może się wydawać przerażająca, aczkolwiek doświadczenie branżowe pozwala już po kilku wykonanych samodzielnie instalacjach w łatwy sposób zidentyfikować jaki kabel/przewód należy zastosować do wykonania danego obwodu.

Jeśli na co dzień zajmujesz się instalacjami elektrycznymi koniecznie podziel się z nami komentarzem na temat przewodów stosowanych w Twojej pracy.